کیفیت ارائه مراقبت های قبل از زایمان در مراکز بهداشتی - درمانی بر اساس استانداردهای مراقبتی موجود

سابقه و هدف: مراقبت های قبل از زایمان، نوعی برنامه جامع مراقبتی در دوران بارداری است که در حالت بهینه باید قبل از بارداری شروع گردد. این مراقبت ها دارای تأثیر شگرفی در ارتقاء سطح سلامت مادران و کودکان می باشند. بدین دلیل تلاش های زیادی در جهت ایجاد و گسترش مراکز ارائه دهنده مراقبت های قبل از زایمان انجام گرفته است و اطلاعات زیادی درباره گسترش کمی آن موجود می باشد؛ اما درباره کیفیت ارائه مراقبت های قبل از زایمان اطلاعات کافی در دسترس نمی باشد، لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت ارائه مراقبت های قبل از زایمان (قبل از بارداری و حین بارداری) براساس استانداردهای مراقبتی موجود در مراکز بهداشتی- درمانی شهر سمنان در سال 1381 انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی با تعداد نمونه (95 نفر) می باشد. نمونه ها به طور تصادفی از بین زنانی انتخاب شده اند که از تاریخ اول فروردین الی پایان شهریورماه سال 1381 زایمان نموده اند و در ضمن مراقبت های قبل از زایمان خود را از مراکز بهداشتی- درمانی شهر سمنان دریافت داشته اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده که با استفاده از پرونده های بهداشتی موجود در مراکز و مصاحبه تلفنی با واحدهای مورد پژوهش تکمیل گردید. در این پژوهش از 6 نشان گر، برای بررسی کیفیت مراقبت ها استفاده شده است. یافته ها: نتایج این پژوهش بیان گر آن است که فقط 6/11% زنان، مشاوره قبل از بارداری را دریافت نموده اند. 46% آنها مراقبت های دوران بارداری خود را در سه ماهه اول شروع کردند و میانگین تعداد دفعات دریافت مراقبت ها، 9 بار بوده است. در ارائه اولین مراقبت در بخش گرفتن شرح حال کامل 5/49 % و در انجام معاینات مامایی 6/19% و در معاینات فیزیکی 2/47% و در مورد درخواست آزمایشات لازم 2/72% از موارد، استاندارد مراقبتی رعایت گردیده است. در هر مراجعه از مراجعات دوره ای زنان باردار 3/87 % موارد، استاندارد مراقبتی رعایت گردیده است و برای 1/41% نمونه ها، آزمایشاتی که در مراجعات بعدی نیاز به تکرار دارند مجدداً درخواست شده است و 4/64% موضوعات آموزشی مورد نیاز، به زنان باردار آموزش داده شده است. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می دهد که علی رغم آن که یکی از راه کارهای اساسی جهت ارتقاء سلامتی مادران و کودکان، ارائه مراقبت های قبل از زایمان می باشد، اما هنوز کیفیت ارائه این مراقبت ها در مراکز بهداشتی- درمانی ما در حد کاملاً مطلوب نمی باشند؛ لذا ضرورت آن وجود دارد که جهت ارتقاء کیفیت ارائه و تشویق مادران جهت دریافت این مراقبت ها، گام های مؤثرتری برداشته شود.